Xây thương hiệu phải bắt đầu từ bảo hộ trí tuệ

ANCOFI – Muốn thương hiệu mạnh, doanh nghiệp phải bắt đầu từ bảo hộ sở hữu trí tuệ. Bài học từ gạo ST25 cho thấy: Mất quyền sở hữu, đồng nghĩa đánh mất thị trường.

Sở hữu trí tuệ: “Vũ khí mềm” chinh phục thị trường

Trong thời đại hội nhập, quyền sở hữu trí tuệ – đặc biệt là nhãn hiệu và tên thương mại – đang trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp khẳng định thương hiệu và nâng tầm sản phẩm. Theo ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN), nếu không bảo hộ sở hữu trí tuệ từ sớm, doanh nghiệp rất dễ mất trắng thương hiệu – như bài học đắt giá từ gạo ST25 đã từng cảnh báo.

Hiện nay, Việt Nam có gần 1 triệu nhãn hiệu được đăng ký, phản ánh nhận thức ngày càng cao của cộng đồng doanh nghiệp về giá trị của sở hữu trí tuệ. Không chỉ dừng lại trong nước, năm 2022 có hơn 4.900 đơn nhãn hiệu Việt được nộp ra nước ngoài, chủ yếu tại Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và EU.

Tuy vậy, thực tế cho thấy phần lớn các đơn đăng ký quốc tế vẫn đến từ các “ông lớn” như Vingroup, Acecook, Nutifood, trong khi khối doanh nghiệp nhỏ và vừa – chiếm tỷ trọng lớn nhất – vẫn chưa mạnh dạn hoặc còn gặp khó khăn trong việc bảo hộ thương hiệu toàn cầu.

Theo ông Hồng, thách thức lớn nhất không nằm ở thủ tục, mà chính là ở tư duy chiến lược: “Doanh nghiệp muốn đi xa, cần coi bảo hộ sở hữu trí tuệ là nền móng không thể thiếu trong mọi kế hoạch phát triển thương hiệu.”

Bài học từ những vụ mất thương hiệu đắt giá

Câu chuyện gạo ST25 – từng đoạt danh hiệu “ngon nhất thế giới” – là minh chứng rõ ràng cho hậu quả khi doanh nghiệp lơ là sở hữu trí tuệ. Dù nổi tiếng, nhãn hiệu “Gạo Ông Cua” lại từng bị đăng ký trước tại Mỹ. Hệ quả: doanh nghiệp Việt, dù là đơn vị sáng tạo, vẫn có nguy cơ mất quyền phân phối chính thức.

Trong bối cảnh hội nhập, sở hữu trí tuệ không còn là lựa chọn mà là “lá chắn sống còn” cho thương hiệu. Theo ông Trần Lê Hồng – Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ – nhãn hiệu, tên thương mại đang trở thành yếu tố then chốt để doanh nghiệp định vị sản phẩm, nâng tầm giá trị và giảm thiểu rủi ro cạnh tranh.

Việt Nam hiện có gần 1 triệu nhãn hiệu được bảo hộ. Riêng năm 2022, có hơn 4.900 đơn nhãn hiệu Việt được nộp ra nước ngoài, chủ yếu tại Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, EU. Tuy nhiên, phần lớn vẫn đến từ các doanh nghiệp lớn như Vingroup, Acecook… Trong khi đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa – lực lượng chiếm đa số – vẫn chưa chú trọng đúng mức.

Chi phí không còn là rào cản lớn, vấn đề nằm ở nhận thức. Việc đăng ký quốc tế giờ đã dễ tiếp cận hơn với các cơ chế như hệ thống Madrid hay hỗ trợ từ Cục Sở hữu trí tuệ. Nếu không chủ động, doanh nghiệp có thể phải trả giá bằng thị trường, thương hiệu và cả uy tín.

Lời cảnh báo cho các doanh nghiệp

Bảo hộ sở hữu trí tuệ không thể là lựa chọn mang tính tình huống, mà phải được xây dựng như một chiến lược cốt lõi ngay từ đầu. Câu hỏi đặt ra cho mọi doanh nghiệp: Nếu mất quyền sở hữu thương hiệu ở nước ngoài, liệu kế hoạch kinh doanh có còn giá trị?

Bài học từ gạo ST25 cho thấy, chỉ một bước chậm trong đăng ký nhãn hiệu có thể khiến doanh nghiệp đánh mất cả thị trường và niềm tin. Trong kỷ nguyên kinh tế tri thức, thương hiệu mạnh không chỉ đến từ sản phẩm chất lượng mà còn từ một “lá chắn” pháp lý vững vàng mang tên sở hữu trí tuệ.

Thu Hường

Theo congthuong.vn